De oprichting van het Nationaal Drugscommissariaat kadert vooral in de strijd tegen de drugscriminaliteit die Antwerpen al jaren teistert. Het probleem beperkt zich echter niet enkel tot Antwerpen, benadrukte de minister. Zo werd Mechelen de laatste tijd meer dan eens opgeschrikt door drugsgeweld. Bovendien zijn er netwerken van dealers in de centrumsteden actief, terwijl het platteland kampt met cannabisplantages en met giftig afval van xtc-laboratoria. De drugscriminaliteit leidt ook tot een parallelle economie en tot corruptie.

Daarom is een versterkte aanpak nodig over het hele land, waarbij alle overheden en instanties optimaal samenwerken. Het Nationaal Drugscommissariaat moet “het vliegwiel” worden voor die gecoördineerde aanpak, aldus de minister. “Het moet de verschillende initiatieven op elkaar afstemmen en zorgen dat alle neuzen in dezelfde richting staan.” Het idee is volgens Van Quickenborne niet nieuw. Hij verwees naar de oprichting van het OCAD in 2006 en naar het gelijkaardige Directoraat-Generaal in Nederland.

Leidinggevende

Ine Van Wymersch zal het Commissariaat leiden. Van Wymersch is momenteel procureur des Konings in Halle-Vilvoorde. Zij werd voorgedragen door het College van Procureurs-Generaal. Daarbij werd bewust gekozen voor een parketmagistraat. “Die moet onafhankelijk zijn, boven het gewoel staan en neutraal zijn ten aanzien van de partners.” Het is niet de bedoeling dat ze zelf onderzoeken zal voeren. “Ze heeft geen operationele bevoegdheden, ze kan niet in de plaats van het parket optreden of opsporingsopdrachten aan de politie geven.”

Naast de commissaris zal het nieuwe orgaan uit een tiental mensen bestaan. Voor haar adjunct zal via een KB een selectieprocedure worden gestart. Daarnaast is sprake van vier vertegenwoordigers van de ondersteunende diensten (Binnenlandse Zaken, Justitie, Volksgezondheid en Financiën), drie experten en twee ondersteunende medewerkers. De kostprijs wordt geraamd op 1,2 miljoen euro.

Aansturing is nodig

Het wetsontwerp kreeg brede steun in de bevoegde commissie. Sophie De Wit (N-VA) vindt het een goede zaak “dat de trein aan het bollen is gegaan.” Toch stelt ze zich de vraag of de commissaris geen operationele bevoegdheden moet krijgen. “Ik vrees dat we anders misschien een tussenniveau creëren dat misschien niet de slagkracht heeft die het verdient of die we nodig hebben. Ze moet kunnen aansturen en coördineren, maar niet met de handen op de rug.”

Nabil Boukili (PVDA) mist een globaal zicht. “Het wetsontwerp blijft oppervlakkig als we geen breder plaatje krijgen waaruit blijkt dat de vragen vanop het terrein worden beantwoord”, aldus de communist. De minister merkte op dat Van Wymersch werd voorgedragen door het College van Procureurs-Generaal, en dat ze dus gesteund wordt door het openbaar ministerie. Hij ontkende ook dat de oprichting de ministers kan “ontzorgen”. “De politieke verantwoordelijkheid blijft liggen waar ze ligt.”