Nadat maandag het openbaar ministerie en de burgerlijke partijen vragen hadden kunnen stellen aan de onderzoeksrechters en de onderzoekers, krijgen dinsdag de advocaten van de beklaagden hun kans. Laura Pinilla, een van de advocaten van Mohamed Abrini, mocht de spits afbijten en vuurde een spervuur van vragen af aan de onderzoekers.

LEES OOK. Wij kennen hem als ‘de man met het hoedje’, de speurders als de terrorist met twee gezichten

Zo vroeg de advocate in welke mate haar cliënt effectief geradicaliseerd was, aangezien Abrini in een brief verklaarde dat iedereen vrij is om de koran te volgen of niet. Volgens de speurders zijn er verschillende ideologische referenties gevonden in sms’en en documenten van Abrini, maar islamoloog Mohamed Fahmi stelt dat hij niet kan zeggen hoe ver hij gevorderd was in zijn radicalisering.

Mogelijk schommelde hij tussen een engagement tegenover vrienden, een zeker politiek bewustzijn en een daadwerkelijke ideologisering, aldus de islamoloog. Ook over de reden van zijn reis naar Syrië in 2015 had Pinilla vragen. De advocate verwees naar sms-berichten die Abrini stuurde met zijn toenmalige vriendin Nawal, waarin gesteld wordt dat hij er het graf van zijn overleden broer wilde bezoeken. De openbare aanklagers leken het doel van die reis maandag nog te betwijfelen.

Over een gevonden testament van Abrini toonde Pinilla zich eveneens kritisch. Haar cliënt begon het testament te schrijven in januari 2016, toen hij ondergedoken zat in de Driesstraat in Vorst. In februari verhuisde hij naar de Max Roosstraat in Schaarbeek. Op vragen van Pinilla antwoordden de onderzoekers dat het document niet meer geopend werden van 8 tot 15 maart, toen Abrini verbleef in de Max Roosstraat.

Op 20 maart werd het document wel geopend, maar het is onzeker dat Abrini er in die periode ondergedoken zat. Bovendien bleek het document geopend op de dag van de aanslagen om 5.07 uur ‘s ochtends, terwijl Abrini zelf verklaarde dat hij toen twee uur te laat was geweest voor het ochtendgebed, bleek uit enkele antwoorden op Pinilla’s vragen.

In haar vraagstelling focuste Pinilla zich verder op het gedrag van Abrini op die bewuste 22 maart 2016, toen hij met kamikazes Najim Laachraoui en Ibrahim El Bakraoui met een taxi naar de luchthaven trok om er zichzelf op te blazen, maar uiteindelijk terugkrabbelde. Zo vroeg Pinilla het gefilmde interview met de taxichauffeur te tonen en onderstreepte ze dat hij verklaarde dat Abrini de hele reis gezwegen heeft.

Pinilla vroeg de onderzoekers verder of Abrini zich afzijdig hield toen Najim Laachraoui en Ibrahim El Bakraoui in de vertrekhal van de luchthaven gingen kijken naar het vluchtschema toen ze wilden bepalen waar ze precies zouden toeslaan. Ook vroeg ze of hij achterbleef toen zijn collega’s leken te overleggen. Pinilla vroeg ook of het juist is dat Laachraoui hem tot twee keer toe moest gaan halen omdat hij hen niet volgde? En dat Laachraoui hem tot slot aanwees waar hij moest zijn en daarvoor zelfs even zijn karretje liet staan? Op al die vragen antwoordden de speurders bevestigend.

LEES OOK. Tijdens onderzoek werkte hij mee, nu wil hij zelfs niet in rechtszaal zitten: de rol van Osama Krayem voor, tijdens en na aanslagen

Pinilla, die met haar vragen de rol van Abrini vooral probeerde te minimaliseren, vroeg de onderzoekers nog of haar cliënt “niet een beetje een last was voor de anderen”. Daarop greep voorzitster Laurence Massart echter in. “Dat is een vraag voor de jury”, klonk het.

Wat betreft de productie van TATP, de explosieve stof in de rugzakken van de kamikazes, benadrukte de advocate van “de man met het hoedje” dat de kennis van Abrini hierover zich beperkte tot wat hij geleerd had van Najim Laachraoui, de bommenmaker van de terreurcel. Ze onderstreepte verder dat uit het onderzoek niet blijkt dat Abrini betrokken is geweest bij de aankopen van materiaal om de bommen te maken.

Na Pinilla’s spervuur aan vragen, stelde ook Stanislas Eskenazi, de tweede advocaat van Abrini, nog een aantal vragen aan de speurders. Hij vroeg de onderzoeksrechters onder meer naar zijn gedrag tijdens en na zijn arrestatie, op 8 april 2016. “Het verhoor verliep kalm en Abrini was niet agressief”, verklaarde Sophie Grégoire, die Abrini na zijn arrestatie ondervroeg. Ook onderzoeksrechter Berta Bernardo Mendez bevestigde dat hij aanvankelijk goed meewerkte.

Opvallend was dat Mohamed Abrini dinsdag opnieuw afwezig was op het proces, net op het moment dat zijn rol wordt besproken. Wel aanwezig was Ibrahim Farisi, die ook terechtstaat op het proces, maar vrij is onder voorwaarden. Hij speelde opnieuw even stoorzender, onder meer door ostentatief een dutje te doen in de rechtszaal en voorzitster Massart te storen “omdat hij een pen gevonden had op de grond”.

Na het middagreces komen de advocaten van Osama Krayem en Salah Abdeslam, die eveneens allebei afwezig zijn, aan het woord. De komende dagen krijgen ook de advocaten van de andere beklaagden de kans om vragen te stellen aan de onderzoekers. Die vragen zullen nog de rest van de procesweek in beslag nemen en mogelijk zelfs na het krokusreces worden voortgezet.

LEES OOK. De conclusie na een lange week op het terreurproces: met deze jury kan je naar de oorlog