Het provinciaal opleidingscentrum voor politie, brandweer en dringende geneeskundige hulpverlening in Emblem heeft al een huis en zelfs een oud vliegtuig van wijlen president Mobutu waarin rampen en branden gesimuleerd kunnen worden. “Er was ook al een oefenplaat met kleine objecten voor industriële branden”, vertelt Pieter Van Turnhout, algemeen directeur van Campus Vesta. “Die kleine oefenplaat is goed voor startende brandweerlui, maar onze tweede oefenplaat die we vandaag openen is het neusje van de zalm. Met een gelijkvloers, drie verdiepingen, twee verschillende soorten grote traphallen en een tankpark waar alles driedimensionaal geoefend kan worden.”

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) verwijst naar de grote petrochemische bedrijven in de haven van Antwerpen om de nood aan zo’n oefencomplex te onderstrepen. “Maar grote industriële branden kunnen niet alleen in de haven ontstaan. Langs de snelwegen liggen ook vaak sevesobedrijven.”

De skyline van Campus Vesta ziet er nu een beetje als een havenpanorama uit met tanks en een achttien meter hoge kubus in staal, waar op verschillende plaatsen brandhaarden kunnen worden geënsceneerd en oefenscenario’s ontwikkeld. Er is een open staaltrap en ook een halfopen betonnen trap die bedoeld is als vluchtweg.

Naast de stalen kubus is er een leidingengracht met een loopbrug. Beide kanten hebben een verschillende ondergrond: de ene is van beton en de andere heeft een bodem met losse stenen. In het tankpark draait alles rond lekkages en branden bij de opslag van brandbare stoffen.

Vijftien instructeurs werden opgeleid om les te kunnen geven in dit nieuw oefencomplex. De groep bestaat zowel uit private bedrijfsbrandweerlui als uit mensen uit de publieke korpsen.

Haven van Antwerpen

Frank Tröster werkt zelf bij de bedrijfsbrandweer van het Duits chemiebedrijf Covestro in de haven van Antwerpen. “Maar ik ben ook opgeleid als instructeur op Campus Vesta. Een tijd geleden ben ik nog met een groep cursisten op de gelijkvloerse oefenplaat 1 komen oefenen. Ze hadden het nieuw oefencomplex al zien staan en waren benieuwd wanneer het zou opengaan”, vertelt Frank. “Voor brandweermensen is het een hele meerwaarde om op verdiepingen te kunnen trainen. We kunnen hier ook een ‘full service’ oefenen, met een tank die volledig in brand staat. Vroeger moesten we naar de Maasvlakte bij Rotterdam om grote industriële branden te simuleren. Dit complex is enig in België.”

Het volledig oefencomplex voor industriële brandbestrijding kostte 7 miljoen euro. Het werd voor de helft gesubsidieerd door de provincie Antwerpen en voor de andere helft door het Sevesofonds. VK Architects & Engineers, een vooraanstaand ontwerp- en studiebureau dat ook het gerechtsgebouw van Antwerpen op zijn palmares heeft, maakte het ontwerp. De uitvoering gebeurde door Stadsbader, met het Duitse Fireblast - wereldwijd bekend voor zijn brandtechnische uitrusting - als onderaannemer. Alles samen duurden de werken twee jaar.

Fluorvrij schuim

De branden kunnen allemaal vanop afstand geactiveerd worden. Door het gebruik van lpg en kookpuntbenzine is de milieu-impact van de brandhaarden beperkt. Voor het blussen worden water en fluorvrij blusschuim gebruikt. Naast de oefenplaat is een afvoergoot waarlangs het blus- en regenwater naar een bufferbekken voor waterzuivering wordt afgevoerd voor hergebruik. Een groot deel van de buizen en tanks om op te oefenen zijn afdankers van industriebedrijven als Lanxess, Covestro, Vesta Terminals, Total Fina en BASF, die de objecten schonken.

“Dat dit oefencomplex hier in Ranst is gebouwd, is geen toeval”, zegt gedeputeerde Jan De Haes. “De Antwerpse haven is de op één na grootste petrochemische cluster ter wereld en de grootste in Europa.” Ook gouverneur Cathy Berx benadrukte die noodzaak aan specifieke opleidingsfaciliteiten dichtbij de Antwerpse haven in haar toespraak.