• Aantal coronaregels versoepeld

Op 1 oktober worden in België opnieuw meerdere coronaregels versoepeld. Na anderhalf jaar sluiting mogen discotheken en nachtclubs heropenen.

Daarnaast mag het mondmasker vanaf 1 oktober afgezet worden in winkels, horecazaken of op het werk. Enkel in de binnenruimtes van het openbaar vervoer, de treinstations en de luchthavens blijft de mondmaskerplicht bestaan, net als in zorginstellingen, voor personeelsleden en klanten van medische en niet-medische contactberoepen en bij allerhande evenementen met meer dan 500 mensen binnen, als die geen gebruik maken van de coronapas. Vanaf 1 oktober verdwijnt de mondmaskerplicht ook voor leraren en leerlingen in het secundair onderwijs en leraren in het basisonderwijs.

In principe gelden de maatregelen voor heel het land, maar sommige gewesten kunnen kiezen om de versoepelingen nog niet door te voeren of zelfs strenger op te treden. In Vlaanderen verdwijnt de mondmaskerplicht in winkels en in de horeca alleszins, maar in Brussel zullen mondmaskers vooralsnog verplicht blijven in bijvoorbeeld de horeca en handelszaken. Ook onder meer de strenge aanbeveling om te telewerken, de beperkingen op privébijeenkomsten en het verplichte sluitingsuur van de horeca blijven in Brussel gehandhaafd.

De deelstaten krijgen ook de teugels in handen voor het Covid Safe Ticket (CST), of de coronapas. De federale overheid legt het gebruik van het Covid Safe Ticket op voor de nachtclubs, die overal in het land vanaf 1 oktober kunnen heropenen, maar laat het voorts over aan de gewesten. In Brussel moet iedereen vanaf 16 jaar vanaf oktober een CST kunnen voorleggen voor vrijetijdsactiviteiten. Het controlesysteem wordt voor drie maanden ingevoerd in nachtclubs, cafés, restaurants, musea, theater- en filmzalen, festivals en sportzalen.

De Waalse regering heeft beslist om het gebruik van de coronapas uit te breiden vanaf midden oktober. Vanaf dan zal iedereen ouder dan 16 jaar een geldig CST moeten kunnen voorleggen in de horeca, in discotheken, op evenementen en in rust- en verzorgingstehuizen. Op plaatsen waar gewerkt wordt met het Covid Safe Ticket zal de mondmaskerplicht verdwijnen.

Voorts komen er ook strengere protocollen rond ventilatie en luchtkwaliteit in de nachtclubs, maar ook in cafés, restaurants, fitnesscentra en indoor sportinfrastructuur.

• Vlaams beschermingsmechanisme stopt

Het Vlaams beschermingsmechanisme voor bedrijven die hinder ondervinden van de coronacrisis stopt vanaf 1 oktober.

Deze zomer was er nog steun voor enkele sectoren die gesloten waren of omzetverlies leden, zoals hotels, discotheken, dancings en reisbureaus. Eind september loopt die steun af.

Voor het derde kwartaal kunnen de ondernemingen nog een tegemoetkoming krijgen als ze kunnen aantonen dat ze meer dan 60 procent omzetverlies leden. De aanvraag kan gebeuren vanaf 15 oktober.

• Einde van verlaagde btw in horeca

De verlaagde btw in de horeca loopt vanaf 1 oktober af. De btw-verlaging naar 6 procent was een steunmaatregel die de federale regering maanden geleden invoerde voor de horeca, die door de coronacrisis zwaar werd getroffen. Maar het was ook de bedoeling dat die tot 30 september zou duren en die termijn wordt dus niet verlengd. Daardoor zullen vanaf oktober opnieuw btw-tarieven van 12 en 21 procent gelden in de horeca.

• Ambtenarenloon stijgt na overschrijding spilindex

In oktober stijgen de ambtenarenweddes met 2 procent. Dat is een gevolg van de hoge inflatie, waardoor de spilindex werd overschreden. In de privésector stijgen de lonen later.

In augustus versnelde de inflatie – de mate waarin consumptieprijzen stijgen – al voor de zevende maand op rij. Met 2,73 procent stond ze zelfs op het hoogste niveau sinds maart 2019. Daardoor werd de spilindex vroeger dan verwacht overschreden.

Door de overschrijding werden de sociale uitkeringen en de pensioenen in september al met 2 procent verhoogd. In oktober volgen de lonen in de openbare sector.

Wie in de privé werkt, zal nog wat meer geduld moeten uitoefenen, afhankelijk van de cao, de collectieve arbeidsovereenkomst van de sector. Sommige sectoren indexeren de lonen op een vast moment per jaar, andere sectoren passen de lonen maandelijks of één keer per kwartaal aan.

• Wie naar het Verenigd Koninkrijk wil reizen, heeft paspoort nodig

Inwoners van de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte (EER) en Zwitserland die naar het Verenigd Koninkrijk willen reizen, hebben daarvoor vanaf 1 oktober een internationaal paspoort voor nodig. Een identiteitskaart volstaat dan niet meer, als gevolg van de Brexit. Het paspoort moet geldig zijn voor de gehele duur van het verblijf in het VK.

Er zijn enkele uitzonderingen, voor onder meer mensen die gebruikmaken van de EU-vestigingsregeling (EU Settlement Scheme) of daarvoor een aanvraag hebben ingediend, mensen die een familievergunning kregen onder het EU Settlement Scheme en grensarbeiders.

• Overgangsmaatregel voor strengere beoordeling autolichten loopt af

Vanaf 1 oktober krijg je bij de autokeuring voor bepaalde gebreken aan lichten en reflectoren niet langer een waarschuwing, maar meteen een rood keuringsbewijs. Een overgangsmaatregel die sinds 1 december 2019 van kracht was, loopt af.

De nieuwe regelgeving werd opgelegd door de Europese Unie om de verkeersveiligheid te verhogen en ligt ook in lijn met “vision zero”, de ambitie van de Vlaamse regering om tegen 2050 geen verkeersdoden meer te hebben. De Vlaamse overheid en sectorfederatie GOCA Vlaanderen voorzagen in een overgangsperiode om bestuurders de kans te geven eventuele gebreken te laten herstellen zonder de kosten van een herkeuring.

Enkele gebreken leiden vanaf 1 oktober tot een herkeuring. Het gaat onder meer om de verklikkers van de grootlichtkoplampen of van de mistachterlichten die niet werken op het dashboard, de schakeling van de belangrijkste lichten op het voertuig die niet goed werkt, een slecht bevestigde kentekenplaatverlichting, slecht werkende waarschuwingsknipperlichten of gebreken aan de werking, de staat en de bevestiging van onder meer de dagrijlichten, de achterlichten, de stoplichten en het derde stoplicht en de mistlichten.

• Europese banken mogen opnieuw dividend uitkeren

Banken in de eurozone mogen vanaf oktober weer een dividend uitkeren als hun financiële situatie dat toelaat. De Europese Centrale bank (ECB) maakte bekend de coronamaatregel die het uitkeren van dividend en het inkopen van eigen aandelen tijdelijk verbood, niet te verlengen. Wel moeten banken hun plannen nog laten goedkeuren als “onderdeel van het normale toezicht”. De ECB roept banken ook op om voorzichtig te blijven.

Tijdens de coronacrisis werd aan de banken gevraagd om zo veel mogelijk kapitaal aan te houden als buffer, voor het geval bedrijven en gezinnen hun kredieten niet zouden kunnen aflossen. Dat bleek echter, mede dankzij ruime steun van overheden, erg mee te vallen.

• Verbod op het kweken en verhandelen van vouwoorkatten

Vanaf 1 oktober is het verboden om fold katten of vouwoorkatten te kweken en verhandelen.

Vouwoorkatten worden gekenmerkt door de naar voren gevouwen oortjes. De bekendste rassen zijn de Scottish fold en Highland fold. Die kenmerkende oren zijn het gevolg van een afwijking in het kraakbeen. De osteochondrodysplasie wordt veroorzaakt door een mutatie in een gen. Ook op andere plaatsen in het lichaam van de kat kan het kraakbeen misvormd zijn.

Voor de dieren is dat zeer pijnlijk. De symptomen lijken op artritis waarbij de gewrichten chronisch ontstoken zijn. Bewegen is moeilijk en pijnlijk. In ernstige gevallen worden de katten kreupel. Er is geen behandeling mogelijk. “De enige manier om deze aandoening te vermijden, is het kweken van katten die drager zijn van het gen, te verbieden”, luidt de redenering bij de dienst Dierenwelzijn van het Vlaams Departement Omgeving.

Er mogen al een tijd geen nieuwe dekkingen meer plaatsvinden zodat er geen kittens meer geboren worden na 1 oktober. Wie dergelijke katten kweekt, moet zijn dieren laten castreren of steriliseren. Wie al een fold kat heeft, mag het dier houden, maar niet verkopen of weggeven. Wie niet meer voor het dier kan zorgen, kan het enkel afstaan aan een erkend kattenasiel.

• Vaticaan enkel nog te bezoeken met geldige coronapas

Het Vaticaan is vanaf 1 oktober enkel nog toegankelijk voor mensen die een geldige coronapas kunnen voorleggen. De Heilige Stoel deelde eerder al mee dat iedere bewoner, medewerker of bezoeker van de kerkelijke staat moet kunnen bewijzen dat hij gevaccineerd is tegen Covid-19, genezen is verklaard na een infectie of een negatieve test heeft afgelegd. Onder meer het Europese coronacertificaat wordt aanvaard, dat ook in België gebruikt wordt.

Het Vaticaan kondigt ook controles aan door de eigen gendarmerie. Een uitzondering op de nieuwe regels geldt op momenten dat gelovigen in het Vaticaan missen en liturgische feesten bijwonen. Ze worden wel aangespoord om de hygiënische voorschriften te volgen.

De Pauselijke Commissie voor de Staat Vaticaanstad, het wetgevende orgaan van de staat, volgt met de maatregel de instructies op van paus Franciscus, om te zorgen voor de veiligheid en gezondheid van de mensen in de kerkelijke staat.