Een eerste wetsontwerp van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) maakt het voor rechters in vreemdelingenzaken makkelijker om op te treden tegen proceduremisbruik. Nu moet dergelijk proceduremisbruik in een aparte zitting behandeld worden, binnenkort zal dat samen met de beroepsprocedure zelf kunnen. Bovendien zullen nu ook de betrokken advocaten een sanctie krijgen. Zij zullen voor hun onrechtmatig beroep geen pro deobetaling meer ontvangen. Daarnaast zullen veroordelingen voor proceduremisbruik ook voorgelegd worden aan de stafhouder, die dan een tuchtprocedure kan starten.

De Kamercommissie keurde nog een tweede ontwerp goed rond de asielprocedure. Asielzoekers die tijdens hun procedure een ‘reëel en actueel’ risico op onderduiken vertonen, kunnen opgesloten worden.

Vluchtelingenorganisaties noemden deze wijziging een achteruitgang in de rechtsbescherming en ook de linkse oppositiepartijen hebben er vragen bij. Francken benadrukte in de Kamer dat het helemaal niet wenselijk, noch haalbaar is om alle asielzoekers op te sluiten. ‘Mocht dat al mijn bedoeling zijn, zou ik niet weten waar ik ze moet opsluiten, want daar is gewoon geen plaats voor’.

Het ontwerp verduidelijkt ook de ‘medewerkingsplicht’ die asielzoekers hebben bij de behandeling van de procedure. Net als nu al mogelijk is, kan het vluchtelingencommissariaat (CGVS) bijvoorbeeld vragen om gegevens op de gsm of laptop te mogen bekijken. De asielzoeker kan wel weigeren om mee te werken. Een weigering zal een ‘negatief, zij het geen bepalend’ element vormen in de beoordeling van de aanvraag.